the social network

Βλέπω πια τα "ποιοτικά" μπλοκμπάστερ, πιστός στη (δική μου) "θεωρία του διαλείμματος". Μέχρι να εμφανιστεί η ένδειξή του στη μεγάλη οθόνη ξέρω πώς παρακολουθώ την ταινία του σκηνοθέτη. Μετά από αυτήν συνήθως το φιλμ περνάει στο τερέν του κοινού, των στούντιο και των χρηματοδοτών. Κόβει μονέδα για να κριθεί στο box office. Ίσως γι' αυτό οι απρόσμενες, πρωτότυπες, θεαματικές κλιμακώσεις έχουν εγκαταλέιψει πια το Χόλιγουντ κι έχουν περάσει στους τηλεοπτικούς δέκτες (όπου υπάρχει η πολυτέλεια της αναίρεσης - του σεναριακού undo στο επόμενο επεισόδιο). Το Social Network δεν ξεφεύγει από τον παραπάνω κανόνα. Αλλά αυτό δεν είναι (καθόλου) κακό. Γιατί, αρχής γενομένης από την σπουδαία πρώτη σκηνή (η οποία συμπυκνώνει την ανάγκη που γέννησε και συντηρεί το facebook σε έναν τρίλεπτο τσακωμό κολεγιακού affair) το πρώτο του μισό είναι καταιγιστικό. Τόσο σφιχτοδεμένο που δε σε αφήνει να πάρεις άνασα για να μη χάσεις ούτε μια αιχμή του υποδειγματικού editing, τόσο γρηγορο που τσιτώνεις μην τυχόν σου ξεφύγει κάποιο από τα εκπληκτικά one-liners των πρωταγωνιστών που σκάνε πολυβολικά, τόσο εύστοχο που διηγείται μια ιστορία από τρεις οπτικές σκιαγραφόντας τες ταυτόχρονα και πλήρως. Το θέμα του φιλμ είναι, εν τέλει, η ιδέα της ζωής on-line. Αλλά, ο Φίντσερ δεν τη συστήνει στους θεατές του, γνωρίζει ότι απευθύνεται σε τύπους που μπορεί να κάνουν accept μέσω smartphones σε friend requests όσο βρίσκονται στη σκοτεινή αίθουσα. Γι' αυτό μιλάει τη γλώσα και κινείται στους ρυθμούς ενός κοινού που συνεννοείται με 'LOL' και 'BRB'. Περισσότερο από κάθε άλλον που το επιχείρησε στο παρελθόν. Μετά έρχεται η ανάγκη για δράμα. Για ανθρώπινη διαπλοκή, για ανθρώπινη επικοινωνία μιλάμε άλλωστε. Κι αρχίζουν οι συντομεύσεις παύλα υπεραπλουστεύσεις. Κατανοητό. Ειδικά, από τη στιγμή που δεν προστατεύει (ούτε αγιογραφεί) κανέναν. Ακόμα και την Αυτού Ζάκερμπεργκ Μεγαλειότητα...


Έτσι το είδα κινηματογραφικά. Από την άλλη συζητώντας με πολλούς φίλους (από κοντά - όχι σε chat) τις τελευταίες μέρες, ακούω να λένε "μα καλά πώς μπορεί να έχει τόσο ενδιαφέρον η κινηματογράφιση ενός επιχειρηματικού success story;'. Δεν ξερω, αν είναι ο δικός μου εθισμός στα social media ("είμαι ο τερέζος και είμαι καλά") που θεωρεί αυτονόητα σημαντικό ένα φιλμ για ένα τεχνολογικό/επικοινωνιακό μόρφωμα στο οποίο έχουν account 500 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο. Αλλά, ακόμα κι αν δεν έχεις προφίλ, ακόμα κι αν δεν έχεις προωθήσει το πάρτι γενεθλίων σου εκεί, ακόμα κι αν δεν έχεις σχολιάσει κάτι, ακόμα κι αν δεν έχεις φλερτάρει, ακόμα δεν έχεις καλύψει κάποια συναισθηματική σου τρύπα on-line (που αποκλείεται δηλαδή) το Social Network σε αφορά. Γιατί είναι το φιλμ που σε χρόνο - ρεκόρ διηγείται την ιστορία μερικών ηρώων της γενιάς μας. Του Ζάκερμπεργκ, ας πούμε. Του Σον Πάρκερ, επίσης, που μετά το Napster ανακατεύτηκε και με το social netwrorking (και την πάτησε από τις "γραμμές" - τις οποιες ακόμα δε σνιφάρεις on-line).Προσοχή: Ήρωες όχι Αντάρτες. Ήρωες που δε θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο, όπως η γενιά των γονιών τους. Ήρωες που δεν μπορούν να φανταστούν (δεν τους ενδιαφέρει) τον εαυτό τους, έξω από τα καπιταλιστικά σχήματα (η αγωνία της εισαγωγής στις κολλεγιακές αδελφότητες που ήταν η κινητήρια δύναμη του Ζάκερμπεργκ, δεν είναι το πρώτο ανάλογο προπύργιο;). Ήρωες που δεν έχουν τον τσαμπουκά της θέλησης, αλλά το σνομπισμό της Ιδέας. Της Ιδέας που θα πουλήσουν στους κοστουμάτους, τους οποίους θα ακυρώνουν πηγαίνοντας σε μίτινγκ μαζί τους φορώντας πιτζάμες. Εξαντλώντας ακριβώς εκεί τον αντικομφορμισμό τους. Δισκεδάζοντας για λίγο ότι τους κάνουν πίπες οι executives μέχρι να τους τουμπάρουν οι νομικάριοι και να τους ενσωματώσουν. Αδιαφορώντας για τις θεωρητικές προεκτάσεις που θα δώσουν μετά τα παγκόσμια αμφιθέατρα στις καινοτομίες τους. Εκείνοι ήθελαν απλά να μην πληρώνουν για δίσκους ή να μπορούν να συγκρίνουν ταυτόχρονα κώλους. Γιατί αυτό θα ήταν το εισιτήριο που θα τους οδηγούσε στη δημοφιλία, στο 'coolness' - το μεγαλύτερο και ακριβότερο, τελικά, καπιταλιστικό τρόπαιο απ' όλα. Οι (νεο)γιάπηδες το διεκδικούν με Prada, Cayenne και Mont Blanc. Εκείνοι το κατάφεραν με το μυαλό τους...



Δέκα χρόνια πριν ο Φίντσερ είχε δώσει ένα άλλο generation film. Το Fight Club. Με την ειδοποιό διαφορά ότι την ταμπέλα του "εμβληματικού", την δώσαμε τότε εκ των υστέρων. Γοητευμένοι από το βίαιο μηδενισμό με τον οποίο κήδεψε την (αμερικάνικη) ψευδαίσθηση του '90s alternative nation, σατιρίζοντας την εισβολή του metrosexuality στην καθημερινότητά. Δέκα χρόνια μετά την έκρηξη και τις πρωτες νότες του "Where Is My Mind?" o Τάιλερ Ντέρντεν έχει γίνει avatar. Και το σαπούνι, λίπασμα στη Farmville...

τερεζος